De belangrijkste doelstelling van de discipline Mens-Gezondheid is om de mogelijke impact op de gezondheid van de mens in beeld te brengen. Dit wordt bij voorkeur gedaan door het aftoetsen aan bestaande gezondheidskundige advieswaarden van stressoren afkomstig van de geplande inrichting of activiteit. De keuze van de juiste gezondheidskundige advieswaarde (GAW), staat in dit hoofdstuk uitgelegd. In Stap 4 wordt beschreven hoe de toetsing t.o.v. de gezondheidskundige advieswaarden wordt uitgevoerd. Indien referentiewaarden niet beschikbaar zijn, of geen metingen/berekeningen voorhanden zijn wordt de inschatting kwalitatief uitgevoerd (zie Stap 4). De toetsing t.o.v. grenswaarden/wettelijke normen/richtwaarden gebeurt in de afzonderlijke technische disciplines.Voor infrastructuurgeluid wordt getoetst aan de toetsingswaarden binnen de discipline geluid. Voor geur wordt binnen de discipline geur getoetst aan (buitenwettelijke) geurnormen
Normen en gezondheidskundige advieswaarden
Aan de hand van wetenschappelijke onderzoek worden normen en gezondheidskundige advieswaarden vastgelegd:
Normen
In eerste instantie worden hiermee de milieukwaliteitsdoelstellingen bedoeld, zoals gedefinieerd in het DABM (artikel 2.2.4.). Het kan gaan om basismilieukwaliteitsnormen en bijzondere milieukwaliteitsnormen. Milieukwaliteitsnormen worden vastgesteld in de vorm van grenswaarden en richtwaarden.
Wettelijke normen zijn door de wetgeving vastgelegde bindende normen. Er zijn verschillende (inter)nationale instanties die wettelijk bindende blootstellingsnormen (naar analogie met de grens- en richtwaarden in Vlaanderen) hebben vastgelegd voor zowel chemische als fysische stressoren. In dalende orde van voorkeur, zijn dit: de overheden van Vlaanderen; Europa; België (incl. Wallonië, Brussels Gewest); andere Europese landen (vb. Nederland, Duitsland,…) Verenigde Staten,…. M.a.w. indien geen wettelijke norm voor Vlaanderen beschikbaar is, wordt in het MER getoetst aan de Europese norm; indien er geen Europese norm is, geniet de Belgische de voorkeur; enz.
Daarnaast zijn er ook normen die niet de status van grens- of richtwaarde hebben zoals begrepen in artikel 2.2.4. uit het DABM, maar die toch als toetsingswaarde worden gehanteerd omdat ze deel uitmaken van een algemeen aanvaard beoordelingskader, zoals o.m. voorzien in MER RL-boek geluid en het MER RL-boek deeldomein geur.
Advieswaarden
Gezondheidskundige advieswaarden worden opgemaakt enkel vanuit het oogpunt van de bescherming van de volksgezondheid. Ze zijn gebaseerd op vastgestelde dosis-respons experimenten of vaststellingen. Deze advieswaarden hebben geen wettelijke draagkracht. Ze worden vaak door internationale organisaties vastgelegd. Daarnaast zijn er nog wetenschappelijke data die in sommige gevallen gebruikt kunnen worden als richtinggevende toetsingswaarde. Wetenschappelijke advieswaarden voor externe milieublootstelling, zijn o.a.:
- WHO :(World Health Organisation): advieswaarde voor blootstelling
- ATSDR (Agency for Toxic Substances and Disease Registry), US EPA (Environmental Protection Agency - U.S.A), RIVM (Rijksinsituut voor Volksgezondheid en Milieu): gezondheidskundige toetsingswaarden
- WHO advieswaarde voor inname (Tolerable Daily Intake, TDI)
- Grenswaarden voor lichaamsbelasting: body burden, biomerkerconcentratie
- Duitse human biomonitoring (HBM)-niveaus of Biomonitoring Equivalents voor toetsing van interne concentraties.
- Advieswaarden uit de peergereviewde internationale wetenschappelijke literatuur.
- Arbeidsgeneeskundige advieswaarden
- Threshold Limit Values (TLV-waarden)
- Voor de algemene bevolking:
- 1/10e van de TLV voor niet carcinogenen
- 1/x van de TLV voor carcinogenen met x de waarde die het risico terugbrengt tot het niveau van 10-6 bij een levenslange blootstelling. Bij onvoldoende wetenschappelijke gegevens om x te bepalen, wordt x gelijkgesteld aan 1000;
- Voor gedefinieerde risicogroepen:
- 1/200e van de TLV voor niet carcinogenen
- 1/5000e van de TLV voor carcinogenen