Meer informatie over de procedures en de procesaanpak bij "complexe projecten" vind je op www.complexeprojecten.be.
De procedure complexe projecten kan gevolgd worden voor 'projecten van groot maatschappelijk en ruimtelijk-strategisch belang’ en waarbij een geïntegreerd vergunningen- en ruimtelijk planproces nuttig kan zijn.
De procesaanpak bij complexe projecten onderscheidt vier fases: de verkenningsfase, de onderzoeksfase, de uitwerkingsfase en de uitvoeringsfase.
De fases zijn gescheiden door drie vaste beslismomenten: de startbeslissing, het voorkeursbesluit en het projectbesluit.
De regelgeving voorziet dat er bij een complex project altijd op twee niveaus een MER wordt opgesteld.
Het eerste MER wordt opgesteld in functie van het voorkeursbesluit, en dit tijdens de onderzoeksfase. Dit onderzoek situeert zich op een meer strategisch niveau en heeft tot doel bij te dragen aan de keuze tussen verschillende alternatieven.
Het tweede MER wordt opgesteld in functie van het projectbesluit, en dit tijdens de uitwerkingsfase. Dit onderzoek heeft tot doel het gekozen alternatief uit het voorkeursbesluit verder in detail te onderzoeken. Het projectbesluit kan zowel een ruimtelijk uitvoeringsplan (dat de noodzakelijke bestemmingswijziging regelt) omvatten als diverse voor het project nodige vergunningen.
Het proces van een complex project begint met een verkenningsfase. In deze fase is het van belang om de probleemdefinitie en projectdoelstellingen helder te krijgen en worden de grote lijnen van het proces in kaart gebracht. De verkenningsfase wordt afgesloten met het nemen van een startbeslissing door de Vlaamse Regering, de provincieraad of de gemeenteraad.
Bij de start van de onderzoeksfase wordt een alternatievenonderzoeksnota (AON) opgesteld. Een AON bevat onder andere een beschrijving van de doelstelling van het project, de op strategisch niveau te onderzoeken alternatieven en een voorstel van de wijze waarop het milieueffectenonderzoek uitgevoerd zal worden. In een volgende stap wordt er advies gevraagd over de AON en krijgt het publiek de mogelijkheid om te reageren. Het Team Mer stelt, rekening houdend met de adviezen en inspraak, richtlijnen op voor de opmaak van het MER in het kader van het voorkeursbesluit. Deze richtlijnen worden geïntegreerd in de (geactualiseerde) AON. Vervolgens zal een ontwerp van MER opgemaakt worden, als onderdeel van het geïntegreerd onderzoek. Het ontwerp van MER kan door het Team aan een kwaliteitstoets onderworpen worden. Op basis van de conclusies van het ontwerp van MER en de eventueel overige effectonderzoeken, zal een synthesenota en een ontwerp van voorkeursbesluit door het projectteam opgemaakt worden. Het ontwerp van MER, de eventueel overige effectonderzoeken, de synthesenota en ontwerp van voorkeursbesluit worden vervolgens ter advies voorgelegd en gaat erna in openbaar onderzoek. Opmerkingen en aanvullingen kunnen aanleiding geven tot aanpassingen aan de documenten. Vooraleer het voorkeursbesluit definitief wordt vastgesteld, zal het Team Mer de kwaliteit van het MER finaal beoordelen.
Bij de start van de uitwerkingsfase wordt een projectonderzoeksnota (PON) opgesteld. Een PON bevat onder andere een beschrijving van het project zoals opgenomen in het voorkeursbesluit, de op uitvoeringsniveau te onderzoeken alternatieven/varianten en een voorstel van de wijze waarop het milieueffectenonderzoek uitgevoerd zal worden. In een volgende stap wordt advies gevraagd over de PON. Het Team Mer stelt, rekening houdend met de adviezen richtlijnen op voor de opmaak van het MER in het kader van het projectbesluit. Deze richtlijnen worden geïntegreerd in de (geactualiseerde) PON. Vervolgens zal een ontwerp van MER opgemaakt worden, als onderdeel van het geïntegreerd onderzoek. Het ontwerp van MER kan door het Team aan een kwaliteitstoets onderworpen worden. Op basis van de conclusies van het ontwerp van MER en de eventueel overige effectonderzoeken, zal een synthesenota en een ontwerp van projectbesluit door het projectteam opgemaakt worden. Het ontwerp van MER, de eventueel overige effectonderzoeken, de synthesenota en ontwerp van projectbesluit worden vervolgens ter advies voorgelegd en gaat erna in openbaar onderzoek. Opmerkingen en aanvullingen kunnen aanleiding geven tot aanpassingen aan de documenten. Vooraleer het projectbesluit definitief wordt vastgesteld, zal het Team Mer de kwaliteit van het MER finaal beoordelen. Het projectbesluit is een geïntegreerde beslissing van de bevoegde overheid over het geheel van vergunningen, machtigingen, bestemmingsplan en actieprogramma.