In een milieueffectenonderzoek worden methodologisch een aantal stappen doorlopen. Deze vind je ook terug in de inhoud van een MER, al dan niet als apart hoofdstuk of aparte paragraaf. In deel 5-METHODOLOGIE en INHOUD MER worden de verschillende stappen en de methodologische en inhoudelijke aandachtspunten bij elk van die stappen overlopen. Deze aandachtspunten zijn in grote lijnen van toepassing op zowel plan- als project-MER's als op ontheffingsaanvragen en screenings. De nadruk ligt wel op plan- en project-MER's, en in een aantal gevallen blijft de relevantie beperkt tot deze instrumenten sensu stricto. In de tekst wordt zoveel mogelijk verduidelijkt voor welke vormen van milieueffectrapportage de aandachtspunten relevant zijn.
Conceptueel kan de opmaak van een MER opgesplitst worden in twee grote onderdelen:
De verschillende stappen binnen elk van deze grote onderdelen worden hieronder KORT opgelijst, en in de volgende delen vervolgens MEER IN DETAIL besproken.
Tijdens de fase van de afbakening van het studiebereik vinden de volgende stappen plaats:
| zie delen Plan- en projectbeschrijving en Alternatieven en varianten |
| zie deel Afbakening van het studiegebied en van eventuele aandachtsgebieden) |
| zie discipline- of activiteitspecifieke richtlijnenboeken |
| zie deel Ontwikkelingsscenario's en deel Referentiesituatie |
| |
| zie delen Scoping - de basis en Scoping - methodologie |
| zie deel Gebruik van modellen in milieueffectrapportage en ook de discipline- of activiteitspecifieke richtlijnenboeken |
| zie deel Beoordelingskader en koppeling met noodzaak milderende maatregelen en ook de discipline- of activiteitspecifieke richtlijnenboeken |
Onderstaande figuur geeft een overzicht van de verschillende methodologische stappen binnen dit onderdeel en van de manier waarop ze aan elkaar gerelateerd zijn.
Figuur Afbakening van het studiebereik
In een plan- of project-MER worden al deze stappen doorlopen. In een ontheffingsnota komen in principe nagenoeg dezelfde stappen terug. Een uitvoerige beschrijving van het juridisch en beleidsmatig kader is er echter minder aan de orde en ontwikkelingsscenario's zijn doorgaans niet relevant. Een screeningsnota kan zich in deze fase vaak beperken tot het omschrijven van het plan of project en een beknopte beschrijving van de referentiesituatie.
In dit onderdeel vinden de volgende stappen plaats:
| |
| zie deel Beoordelingskader en koppeling met noodzaak milderende maatregelen |
| zie deel Milderende maatregelen |
| |
| zie deel Monitoring |
| zie deel Leemten in de kennis |
| zie deel Integratie en eindsynthese |
| zie deel Niet-technische samenvatting (NTS) |
Onderstaande figuur geeft een overzicht van de verschillende methodologische stappen binnen dit onderdeel en van de manier waarop ze aan elkaar gerelateerd zijn.
Figuur Effectbepaling en –synthese
In een plan- of project-MER worden in principe al deze stappen doorlopen. Ook in een ontheffingsnota komen de meeste van deze elementen aan bod. Het is toegelaten dat een ontheffing, naast een beschrijving van de kenmerken van het geplande project, milderende maatregelen bevat om aanzienlijke negatieve effecten te milderen. Het is noodzakelijk om deze milderende maatregelen ook te beschrijven want het is juist door deze milderende maatregelen te nemen dat er geen aanzienlijke effecten zijn. Hierbij is het ook belangrijk dat de projectgeïntegreerde maatregelen weergegeven worden die noodzakelijk zijn om tot de conclusie 'geen aanzienlijke effecten' te komen.
De inhoud van een screeningsnota beperkt zich voor wat dit onderdeel betreft tot de begroting van de effecten en een bepaling van de mate waarin ze aanzienlijk zijn. Voor milderende maatregelen geldt voor een project-m.e.r.-screening hetzelfde als voor ontheffingsnota's (cf. supra). Bij een plan-me.r.-screening moet voor milderende maatregelen een onderscheid gemaakt worden tussen enerzijds milderende maatregelen die noodzakelijk zijn om te vermijden dat een plan aanzienlijk negatieve effecten kan hebben, en anderzijds maatregelen die een plan milieuvriendelijker maken. Maatregelen die nodig geacht worden om te kunnen besluiten dat de effecten van een plan niet aanzienlijk zijn moeten in het plan geïntegreerd zijn, en kunnen dus niet opgelijst worden als 'milderende maatregelen'
Leemten in de kennis en monitoringsprogramma's horen niet thuis in een ontheffingsaanvraag of screeningsnota als ze de basis vormen voor twijfel over het niet-aanzienlijk zijn van de effecten of als niet eerder in een plan- of project-MER onderzochte effecten aan de basis ervan liggen.