Stap 4: beoordeling gezondheidsimpact

Globale beoordelingsstrategie

Gezondheidsrisicoanalyse is de studie van fysische, chemische en biologische agentia in de leefomgeving, die een (relevante) impact kunnen hebben op de gezondheid. Om de impact van een activiteit/instelling op de gezondheid van de betrokken populatie in het studiegebied in het MER te evalueren, wordt rekening gehouden met:

Omwille van de potentiële complexiteit van de emissies, de verschillende blootstellingsroutes, en de complexe interacties die mogelijk zijn tussen verschillende stressoren, (additie, antagonisme, synergisme, …) is het onmogelijk om een ‘one-size-fits-all’ benadering te hanteren. De verschillende milieufactoren hebben verschillende gezondheidskundige eindpunten, zoals kans op gezondheidsschade of kanker bij blootstelling aan chemische agentia en het aantal (ernstig) gehinderden bij blootstelling aan geluid. De grote verschillen in gezondheidskundige eindpunten maken het strikt gezien onmogelijk de gezondheidsrisico’s in absolute zin met elkaar te vergelijken. Er zal een semi-kwantitatieve benadering gevolgd worden.

De milieugezondheidskwaliteit wordt beschreven aan de hand van de relevante stressoren afkomstig van het project/plan (vb. luchtverontreiniging, geluid, slagschaduw en elektromagnetische velden, cf. Stap 3). Per milieustressor wordt er een aftoetsing gedaan aan gezondheidskundige advieswaarden.  Daarnaast wordt kwalitatief beschreven welke gevoelige groepen blootgesteld worden, wat het ruimtegebruik is en wordt de aard van de verschillende mogelijke gezondheidseffecten beschreven (zie verder).

Beoordelingskaders voor inschatting gezondheidsimpact van de stressoren

Als eerste stap in de beoordeling wordt de noodzaak aan milderende maatregelen bepaald via een scoringssysteem. Deze zogenaamde significantiekaders zijn analoog opgevat aan de beoordeling in de richtlijnenboeken lucht en geluid en trillingen, waar getoetst wordt t.o.v. normen. Bij de toetsing wordt in de discipline Mens-Gezondheid rekening gehouden met de impact (=bijdrage) van het project/plan t.o.v. de gezondheidskundige advieswaarde GAW én de mate waarin de waarde van de stressor (na realisatie van het project/plan) verwijderd ligt van deze GAW. De beoordelingskaders zijn bedoeld om gezondheidskundige knelpunten te signaleren, en te beoordelen hoe dwingend milderende maatregelen op project- of planniveau zijn. Maar ze laten niet toe om de ernst van de (potentiële) impact op de volksgezondheid tussen verschillende stressoren te vergelijken noch in absolute wijze in te schatten.

• Beoordelingskader chemische stressoren met gekende gezondheidskundige referentiewaarde
• Beoordeling geluidshinder
• Beoordeling onbekende stressor, referentiewaarde of concentratie
• Beoordelingskader elektromagnetische velden (EM-velden)
• Beoordelingskader biologische agentia
• Beoordeling groene ruimte
• Lokaal geteelde voeding (volks- en particuliere tuinen)

Globale beoordeling

Na de beoordeling per stressor wordt een globale beoordeling gegeven van de impact van de verschillende stressoren (o.b.v. bovenvermelde beoordelingskaders). De deskundige Mens-Gezondheid geeft in een globale synthese welke mogelijke effecten er te verwachten zijn van de verschillende stressoren, hoe deze eventueel gemilderd kunnen worden en of er nog specifieke aandachtspunten zijn.

De bedoeling is geenszins om een “eind-som” van de toegekende scores aan alle relevante stressoren toe te kennen om tot een finale uitspraak van (on)aanvaardbaarheid van het project op vlak van volksgezondheid te komen. Dit is omwille van de grote verschillen in de aard van de gezondheidseindpunten niet mogelijk en bijgevolg onzinnig. Het is wel de bedoeling om een overzicht te krijgen welke stressoren dusdanig zouden wijzigen qua blootstelling dat milderende maatregelen voor die stressor aangewezen zijn.

Milderende en flankerende maatregelen

Samen met de kwalitatieve eindevaluatie, worden milderende of flankerende¹ maatregelen geformuleerd indien de gezondheidsscore van de stressor -3 bedraagt. Bij score -2 en -1 zijn aanbevelingen, t.t.z. eventuele maatregelen om de impact de verminderen, aanbevolen. Milderende of flankerende maatregelen, zijn maatregelen die potentieel genomen kunnen worden voor reductie van de stressoren of vermindering van de blootstellingskans.